Khi đến với bản Hiêu, khu du lịch Pù Luông, du khách sẽ có cơ hội thưởng thức món vịt Cổ Lũng đặc trưng. Loại vịt này được nuôi tại suối, có ít mỡ, thịt chắc, nạc, mang đến hương vị độc đáo.
Vịt Cổ Lũng là một món ăn địa phương nổi tiếng của người Thái tại bản Hiêu, huyện Bá Thước. Loài vịt này đã có mặt từ lâu đời tại bản Hiêu và sau đó được phát triển và nhân giống tại xã Cổ Lũng. Chúng có đặc điểm chân ngắn, thân bầu với màu lông nâu xen lẫn màu đen, cổ ngắn và to, quanh cổ có một khoang tròn màu trắng.
Vịt Cổ Lũng – Món ngon tại làng Pù Luông
Vịt Cổ Lũng thường sinh sống nhỏ lẻ xung quanh các bản làng, trong khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, giữa các khe núi và suối tự nhiên như Nậm Bá, Pù Luông, Pha Lé.
Vịt Cổ Lũng chủ yếu ăn thân cây chuối rừng được băm nhỏ, ngô hạt và thóc từ các ruộng lúa. Môi trường ở đây mát mẻ, có suối trong và tồn tại các sinh vật nhỏ dưới nước như cá, tôm, tép, đó cũng là một nguồn thức ăn khác cho vịt. Điều này tạo nên sự khác biệt về hương vị của vịt Cổ Lũng so với vịt từ các địa phương khác.
Theo ông Lò Văn Huyên, Trưởng bản Hiêu, với sự phát triển của du lịch, du khách hiện đã có nhiều thông tin hơn về món ăn này, dẫn đến tăng giá trị của vịt. Ông nói: “Vịt nuôi đến đâu bán hết đến đó. Vào đợt cao điểm du lịch còn khan hiếm vịt cung cấp cho nhà hàng”.
Hiện nay, gần 50% hộ dân ở bản Hiêu nuôi vịt theo hình thức hộ gia đình nhỏ, thả vịt chủ yếu tại các con suối tự nhiên. Ngoài ra, còn có 25 hộ dân trong xã nuôi theo hình thức trang trại, sử dụng cống (bánh xe nước) để dẫn nước từ suối về các ao.
Theo ông Huyên, vịt được đưa ra thị trường sau khoảng 3,5-4 tháng nuôi, và có thể sử dụng thịt. Giá vịt sống dao động từ 100.000 đến 150.000 đồng một kg. Còn về vịt nướng, luộc và quay, giá thường dao động từ 200.000 đến 350.000 đồng mỗi con, với trọng lượng khoảng 1,2-2 kg.
Theo chị Lò Thị Oanh, chủ cửa hàng bán vịt quay ở Pù Luông, vịt ở đây có thịt chắc, ngọt, dày, ít mỡ và không có mùi hôi. Du khách cũng có thể đặt mua để tự chế biến tại nhà. Các khu nghỉ dưỡng và homestay cung cấp bếp nướng ngoài trời cho du khách tự thỏa sức nướng theo ý thích của mình.
Ngoài vịt quay, vịt luộc và vịt quay cũng là những món được du khách yêu thích nhờ thịt mềm ngọt và dễ chế biến. Khi chế biến, vịt được trụng qua nước sôi 100 độ C trong khoảng 5-7 phút để làm sạch lông và nội tạng. Có 10 loại gia vị khác nhau được sử dụng, bao gồm nước mắm, gừng, sả, tiêu đen và những loại thảo mộc như mắc khén, hạt dổi rừng và lá mắc mật.
Sau khi được sơ chế sạch, vịt được nhồi lá mắc mật và gia vị, sau đó được khâu kỹ để quay hoặc có thể phanh bụng dàn ngang để khi nướng, vịt chín nhanh và đều. Gia vị được tẩm ướp trong vòng 60 phút. Vịt có thể nướng trên bếp than hoa hoặc lò nướng, tuỳ thuộc vào khẩu vị của mỗi người. Thời gian nướng vịt khoảng 45-50 phút, với cách để bếp than cách xa 50-70 cm. Sau khoảng 10 phút nướng, thịt trở nên săn lại, thả ra những giọt mỡ vàng óng xuống bếp và phát ra mùi thơm quyến rũ.
Người nướng cần liên tục quay và xửng que để đảm bảo thịt chín đều, và sử dụng que xiên châm vào đùi hoặc cánh để đảm bảo phần bên trong cũng chín đều. Khi vịt chín, lớp da sẽ có màu nâu đậm, gần giống màu mật ong, sau đó vịt được chặt thành từng miếng vừa ăn và xếp lên đĩa hoặc mẹt nan. Thịt vịt mềm vừa phải, ngọt thịt, da giòn rụm, tỏa ra mùi thơm của lá mắc mật và mắc khén.
Du khách có thể tự thêm mật ong vào khi nướng vịt để tăng cường hương vị đặc biệt cho món ăn. Vịt được cuốn vào lá húng chanh, húng quế, tía tô và kèm theo một số loại rau như cải mèo, rau mùi, dưa chuột. Để thêm hương vị độc đáo, người ta thường chấm món vịt này với hỗn hợp gan vịt, muối và hạt mắc khén đã được nghiền nhỏ. Thay vì sử dụng xì dầu, người bản địa thường thêm ít tỏi phi để tạo độ đậm đà. Ngoài ra, du khách cũng có thể thưởng thức vịt luộc kèm muối ớt và chanh.
Chị Linh Anh, một du khách từ Hà Nội, chia sẻ rằng đã thử nếm vịt ở nhiều địa phương khác nhau, nhưng vịt Cổ Lũng có thịt dày, mềm ngon mà không bị dai, tanh hoặc có mùi hôi như một số nơi khác. Phương pháp chế biến đơn giản nhưng món ăn lại mang hương vị thơm ngon, đậm đà, và khi đã thưởng thức một lần, chị nhớ mãi không quên.
Nhiều nhà hàng đã đưa món vịt Cổ Lũng vào thực đơn như một món đặc sản đại diện cho Bá Thước, thu hút du khách tìm hiểu và thưởng thức ẩm thực độc đáo của khu vực này.
BÁO CHÍNH THỐNG – BÁO TỔNG HỢP TIN TỨC MỚI NHẤT.
